08-11-2023

Spijtpaneel en krokodillentraan: het zonnepaneel is terug op aarde

De markt van zonnepanelen zit na jaren van hoogconjunctuur in een dipje. Een combinatie van netcongestie, de energieprijzen, de afbouw van de salderingsregeling en het betalen voor terugleveren zorgt ervoor dat consumenten even op de rem trappen, en de pakhuizen vol onverkochte panelen liggen. Maar is de markt op slot, of is hij vooral terug op aarde?

Het pv-paneel is nog altijd een prima investering met een puike terugverdientijd. Maar wel in de juiste context.

Groene melkkoe

De opkomst en doorbraak van groene stroom is een belangrijke factor om duurzaamheidsdoelen te halen. De markt van zonnepanelen heeft een ongelofelijke piek doorgemaakt. Zonnestroom was voor heel Nederland óók een gesubsidieerd verdienmodel, met de salderingsregeling als melkkoetje. Het kon niet op: het was opwekken, opwekken, opwekken en er zo veel mogelijk aan verdienen.

Enorme groei

De installatiecapaciteit was en is gering, en dat heeft er toe geleid dat er een enorme wildgroei aan bedrijfjes is ontstaan die snel de ruif heeft leeggegeten. En dat ging niet altijd op even nette wijze: de berichten over cowboys die het niet zo nauw nemen met de installatiekwaliteit en de arbeidsomstandigheden heeft iedereen gezien. Een bedrijf dat geen steiger plaatst of valbeveiliging toepast is nu eenmaal lekker goedkoop, en dat ene ongelukje nam je op de koop toe.

Einde aan terugleveren

Inmiddels is de markt volwassen, en moet het de eigen broek op gaan houden. Dat het terugleveren van zonnestroom eindig is weten we al jaren. Het net zit vol, en teruggeleverde stroom is voor de energiemaatschappij een last. Dat weet je, wanneer je weet hoe een netwerk werkt. Het zal vaker voorkomen dat er betaald moet worden voor teruglevering of dat de omvormer wordt uitgeschakeld om problemen op het net te voorkomen. Het is typisch Nederlands om hierover steen en been te klagen, maar tegelijkertijd ook het extra transformatorhuisje in de straat tegen te houden omdat het je uitzicht belemmert.

Schaam en spijtpaneel

Na het schaampaneel, het lullige enkele paneeltje om de minimale EPC dicht te fietsen, hebben we nu ook het spijtpaneel: de koper van een excessief zonnedak die erachter komt dat het verdienmodel opdroogt. Nul op de meter op jaarbasis stelt niet zo veel voor, wanneer je in de zomer bij moet lappen om terug te leveren, om in de winter alsnog een beroep te moeten doen op de conventionele energiecentrale en de overvolle netten. Het is vooral leuk in Excell.

Maar pv loont nog altijd

Investeren in zonnepanelen is juist nu superinteressant. De stroomprijzen zijn, net als gas, nog relatief hoog, en de prijzen voor panelen dalen vanwege het hoge aanbod. Nu is het weer tijd voor écht goed advies. Een opwek die in balans is met verbruik vooral, besturingssystemen die vraag en aanbod onder het eigen dak in balans brengen. En dan kun je met dynamische prijzen aantrekkelijk en duurzaam zaken doen. New kid in town zijn de thuisbatterijen of boilers waarin de energie in opgeslagen kan worden voor als de zon niet schijnt, en de wind niet waait. De buffer gaat in elke vorm een grote rol spelen. En anders is er altijd nog gewoon grijze stroom uit een gasgestookte centrale.

Moet je batterijen willen subsidiëren?

Het failliet van het ene businessmodel, opent de poort van de ander. En daar gaan ook direct weer geluiden op om bijvoorbeeld opslag te subsidiëren. De vraag is of daarmee vooral een handel kunstmatig stimuleert, de subsidie aanbiedt aan een doelgroep die het toch wel kan betalen, en de prijs (lees: belasting) bij elke Nederlander neerlegt. En dat voor een oplossing voor een probleem (netcongestie) dat we eigenlijk ook onder invloed van subsidie zelf mede gecreëerd hebben. Zo houden we elkaar wel bezig.

De grootste winst is dat de wereld van energie en van installatietechniek een vak is, waar kennis en kunde de grootste toegevoegde waarde zijn. Is het misschien niet gewoon even tijd om de markt zijn werk te laten doen, de krokodillentranen te drogen, en op de blaren plaats te nemen tot er nieuw zitvlees is?
____________________________________________________________________________

Zonnepanelen fors minder in trek bij huiseigenaren (06-10-2023)

Huizenbezitters hebben sinds de zomer veel minder belangstelling voor de aanschaf van zonnepanelen. Installatiebedrijven en de branchevereniging zien een “aanzienlijke terugval” in de vraag, blijkt uit een rondgang van Nieuwsuur.

Na jaren van extreme groei – mede dankzij een aantrekkelijke subsidieregeling – is er nu voor het eerst sprake van een dip. “Wij zien ongeveer 30 procent minder aanvragen binnenkomen dan de afgelopen jaren”, zegt Hans Drijfhout van een middelgroot installatiebedrijf uit Amersfoort. Een collega uit de regio Haaglanden zag de vraag de afgelopen maanden zelfs met 90 procent dalen.

Brancheorganisatie Holland Solar herkent het beeld. “De terugval is zo aanzienlijk dat wij ons hier zorgen over maken. We vragen ons af: wat is hier aan de hand?” aldus directeur Wijnand van Hooff.

Marktonderzoekbureau DNE Research kan geen exacte cijfers leveren maar bevestigt dat er plotseling veel minder vraag naar zonnepanelen is. “De eerste helft van 2023 was nog het beste half jaar ooit. Maar sinds de zomer loopt het aantal installaties van zonnepanelen op daken duidelijk terug”, zegt onderzoeker Daan Jansen. “Voor het eerst is er sprake van krimp. Vanwege de gunstige eerste helft van dit jaar is er op jaarbasis waarschijnlijk nog wel groei in het aantal zonnepanelen bij particulieren.”

In de afgelopen tien jaar steeg het aantal zonnepanelen in Nederland explosief. Van 2023 zijn nog geen cijfers, maar installateurs en de branchevereniging zien een terugval sinds de zomer. 

Bij Milieu Centraal, dat onafhankelijk advies over duurzaamheid geeft, zien ze op hun website sinds het voorjaar een sterke daling van het aantal bezoekers. Het is een indicatie dat mensen niet meer zo gretig zijn om zonnepanelen aan te schaffen. Volgens Mariken Stolk van Milieu Centraal leidt een combinatie van factoren tot onzekerheid bij de consument.

Afschaffen salderingsregeling

Allereerst nam de Tweede Kamer dit voorjaar een wet aan om de salderingsregeling vanaf 2025 af te schaffen. Dankzij die regeling konden panelenbezitters stroom die ze aan het net terug leverden zonder extra kosten later alsnog gebruiken. Die regeling heeft ervoor gezorgd dat veel mensen het aandurfden zonnepanelen te kopen, maar is nu niet meer nodig, vindt de politiek. De wet is nog niet door de Eerste Kamer aangenomen, maar lijkt nu toch al voor de nodige twijfel bij consumenten te zorgen.

“Als je niet weet wat de terugverdientijd van zonnepanelen is, kan dat leiden tot uitstellen van de aankoop.” Dat de energieprijzen enigszins zijn gestabiliseerd na de sterke stijging vorig jaar speelt volgens Stolk ook een rol. 

Europees kampioen

Mede door een ruimhartige subsidieregeling beleefden zonnepanelen de afgelopen jaren een razendsnelle opmars in Nederland. Nergens in Europa liggen per hoofd van de bevolking meer zonnepanelen op daken van huizen dan in Nederland. Wereldwijd gaat alleen Australië ons voor: alleen daar liggen per hoofd van de bevolking meer zonnepanelen op de daken.

Stolk denkt verder dat de aankondiging van een terugleverheffing voor stroom van energiebedrijf Vandebron voor de nodige onrust heeft gezorgd. Klanten die per dag meer stroom terugleveren aan het net dan ze verbruiken, moeten daarvoor gaan betalen. Voor een gemiddelde zonnepanelenbezitter gaat het volgens Vandebron om 10 tot 20 euro per maand.

Hoewel Vandebron vooralsnog het enige energiebedrijf is dat deze kosten apart doorberekent aan de klant, denken meer energieleveranciers na over manieren om consumenten te laten bijdragen aan de extra kosten die energiebedrijven maken door de salderingsregeling.

Terugverdientijd

“Financieel gezien zie je dat die terugleverheffing invloed heeft op de terugverdientijd. Dat maakt het voor mensen minder aantrekkelijk”, zegt Stolk. Milieu Centraal berekende dat de terugverdientijd voor een gemiddeld huishouden met 10 panelen bij afbouw van de salderingsregeling van 6,5 naar 8 jaar gaat. Als daarnaast de terugleverheffing blijft bestaan, schiet de terugverdientijd omhoog naar 22 jaar.

Dat laatste is volgens Stolk niet waarschijnlijk, maar die berekening zorgt wel voor onrust. Tot ongenoegen van installateurs en de branchevereniging. “De aarzeling bij consumenten is absoluut niet gebaseerd op feiten maar op gevoel. Zonnepanelen zijn nog steeds een hele interessante businesscase”, zegt Van Hooff van Holland Solar. Hij benadrukt dat de salderingsregeling in stappen wordt afgebouwd en dat de maximale terugverdientijd zeven jaar blijft.

Huiverig

Installateur Drijfhout uit Amersfoort: “Mensen zijn gewoon huiverig, wachten met uitgaven terwijl dat helemaal niet hoeft. Zonnepanelen zijn nog steeds een heel renderende investering.”

Mariken Stolk van Milieu Centraal hoopt dat de energietransitie door de dip geen vertraging oploopt: “Een kwart van de huishoudens heeft nu zonnepanelen. Daar moet echt nog veel meer bij. Wij vinden het zelf jammer dat consumenten nu gaan afwachten. “

01-05-2023

Arbeidsinpectie constateert 28 overtredingen in Noord-Nederland tijdens controledag

Mensen leggen zonnepanelen aan op een dak (ter illustratie)© FPS/Jos Schuurman

Bij controles in Groningen, Drenthe, Friesland en Overijssel zijn donderdag 13 april op bijna twintig bouwplaatsen overtredingen geconstateerd door de Nederlandse Arbeidsinspectie. In totaal ging het om in ieder geval 28 overtredingen.

Inspecteurs kwamen veel onveilig ingerichte werkplekken tegen en vaak was er sprake van valgevaar. In meer dan de helft van de gevallen was de situatie zo gevaarlijk dat de werkzaamheden direct zijn stilgelegd. 

Appingedam en Sappemeer

Opvallend was het hoge aantal onveilige werksituaties in Drenthe en Groningen, aldus de Arbeidsinspectie. Zo werd in Appingedam, Sappemeer, Assen en Meppel direct het werk stilgelegd.

In veel gevallen gebeurde dat bij installateurs van zonnepanelen en dakdekkers. Het ontbrak dan bijvoorbeeld aan steigers, hekwerken of leuningen. Na een stillegging mag het werk pas weer verder als kan worden aangetoond dat de werksituatie weer veilig is.

___________________________________________________________________________

Gasketelwet ( ingaande )per 1 april 2023:

Wettelijk stelsel voor werkzaamheden aan gasverbrandingsinstallaties per 1 oktober in werking

Update: ‘Minister De Jonge geeft installatiebranche tot 1 april 2023 om CO-certificaat te halen’.

Op 1 oktober 2020 treedt het wettelijk stelsel voor werkzaamheden aan gasverbrandingsinstallaties, zoals cv-ketels, gashaarden en geisers, in werking. Dit stelsel regelt dat bedrijven vanaf 1 april 2022 gecertificeerd moeten zijn om deze installaties te plaatsen, onderhouden of repareren. Dit moet ervoor zorgen dat het aantal ongevallen door koolmonoxide omlaag gaat. 

Bedrijven die vanaf 1 april 2022 niet over een geldig certificaat beschikken mogen deze werkzaamheden dan niet meer uitvoeren en zijn in overtreding wanneer ze dat wel doen. Ook degene die opdracht geeft aan een bedrijf dat niet voor deze werkzaamheden is gecertificeerd, is dan in overtreding. Dat betekent dat opdrachtgevers zoals woning- en gebouweigenaren, maar bijvoorbeeld ook huurders en verhuurders er goed op moeten toezien dat ze een gecertificeerd bedrijf inschakelen.

Online register gecertificeerde bedrijven

Om opdrachtgevers te helpen bij het vinden van een gecertificeerd bedrijf komt er een online register. Dit register is beschikbaar wanneer de eerste bedrijven zijn gecertificeerd. Ook is een beeldmerk ontwikkeld dat bedrijven verplicht moeten voeren zodat zij goed herkenbaar zijn als gecertificeerd bedrijf. Om meer bekendheid te geven aan de gevaren van koolmonoxide en de verplichting zoals die vanaf 1 april 2022 geldt, start in het najaar van 2021 een publiekscampagne.

Overgangsperiode

Om de sector voldoende tijd te geven om zich op het stelsel voor te bereiden geldt na 1 oktober aanstaande een overgangsperiode van anderhalf jaar. In deze periode worden instellingen aangewezen waarbij bedrijven zich kunnen laten certificeren en kunnen bedrijven ervoor zorgen dat ze over de vereiste deskundigheid op het gebied van koolmonoxide beschikken. Ondernemersorganisatie Techniek Nederland heeft tools en opleidingen laten ontwikkelen om bedrijven hierbij te ondersteunen.

Gevaren koolmonoxide

Het wettelijk stelsel volgt op aanbevelingen in het rapport ‘Koolmonoxide Onderschat en onbegrepen gevaar’ van de Onderzoeksraad voor Veiligheid (november 2015). Uit dit rapport blijkt dat een groot deel van de ongevallen met koolmonoxide wordt veroorzaakt door het handelen of nalaten van handelen door installateurs. Ook blijkt uit dit rapport dat bestaande certificaten en erkenningen te weinig garantie bieden voor professionele aanleg en veilig onderhoud van installaties. Met het stelsel wordt tevens invulling gegeven aan het advies van de Gezondheidsraad (juli 2019) over de gevaren van blootstelling aan lage concentraties koolmonoxide.

____________________________________________________________________________

Nefit Bosch kondigt nieuwe lijn warmtepompen op propaan aan

Nefit Bosch heeft een nieuwe range monoblock-warmtepompen aangekondigd die gebruikmaken van het natuurlijke koudemiddel propaan. De nieuwe warmtepompen zullen voor aanvang van het komende stookseizoen worden geïntroduceerd, en zijn deze week te zien op de Bouwbeurs in Utrecht.

De Compress 5800i AW is het eerste model in de nieuwe reeks propaanwarmtepompen van Nefit Bosch. Het gebruikte koudemiddel propaan, waarvan het circuit van deze warmtepomp minder dan een kilogram bevat, heeft een GWP-waarde (aardopwarmingsvermogen) van 3. Dat is veel lager dan de GWP-waarde van momenteel gangbare koudemiddelen (zo heeft R32 een GWP van 675, en R410A een GWP van 2.088).

Zowel nieuwbouw als renovatie

Behalve een kleinere impact op het klimaat in geval van lekkage van het koudemiddel, heeft R290 nog een ander groot voordeel: het maakt hoge aanvoertemperaturen mogelijk. Voor de Compress 5800i AW is de maximale aanvoertemperatuur 75 °C. De warmtepomp is hierdoor geschikt voor zowel nieuwbouw als voor bestaande verwarmingssystemen met conventionele radiatoren, aldus Nefit Bosch.

‘Stiller dan de stilste’

Op een afstand van drie meter bedraagt het geluidsdrukniveau van de 5 kW-variant van de Compress 5800i AW 28,5 dB(A); “zo goed als onhoorbaar”, aldus de fabrikant. Daarmee is de nieuwe lijn stiller dan de tot nu toe stilste warmtepomp van Nefit Bosch, de Compress 7400i. Deze kwam in warmtepomptesten van de Consumentenbond (in 2020 en 2021) als ‘stilste hybride’ naar voren en is ook leverbaar als all-electric-variant.

Twee typen buitenunits

De Compress 5800i AW-serie telt twee typen buitenunits in vijf vermogensklassen van 4 tot 12 kW. Alle varianten hebben een energielabel A+++ en halen een een COP tot 4,85 (bij A7/W35). Als binnenunit kan worden gekozen voor een compacte wandhangende uitvoering of een Tower-variant met onder andere een geïntegreerde warmwatervoorraad.

Geen F-gassencertificaat

Installateurs hebben uiteraard geen F-gassencertificaat nodig om Compress 5800i AW-units te installeren; de warmtepompen zijn immers niet met F-gassen gevuld en los daarvan gaat het om monoblocks. De buitenunits zijn vrij te plaatsen tot op 25 meter afstand van de binnenunit. Middels een optionele internetmodule kan de binnenunit worden verbonden met het internet. Bediening en beheer op afstand zijn mogelijk via het installateursplatform van Nefit Bosch, HomeCom Pro.

Bijzondere ‘dak-variant’

Een bijzondere variant binnen de nieuwe monoblock-lijn is de specifiek voor de Nederlands markt ontwikkelde all-electric dakwarmtepomp, de Compress 5800i AWR, waarbij de R staat voor ‘roof’. Volgens Nefit Bosch is dit type bij uitstek geschikt voor grote renovatieprojecten. De productie ervan start later dit jaar in Deventer.
De marktintroductie van de nieuwe serie monoblock-warmtepompen staat gepland voor het derde kwartaal van 2023. Naast de Bosch Compress 5800i AW blijven de Nefit EnviLine monoblock-warmtepompen onderdeel uitmaken van het leveringsprogramma van de fabrikant.

____________________________________________________________________________

Veel ongelukken bij installatie zonnepanelen

Arbeidsinspectie luidt de noodklok

Meer dan 40 ongevallen in anderhalf jaar tijd bij het plaatsen van zonnepanelen. In 4 gevallen had een ongeval een dodelijke afloop. Het zijn de trieste cijfers van de Nederlandse Arbeidsinspectie van het ministerie van SZW. Bij controles constateerde de inspectie dat in 70 procent van de gevallen de Arbowet werd overtreden. Brancheorganisaties Techniek Nederland en Holland Solar geven in een eerste reactie aan dat ‘geen enkele concessie’ mag worden gedaan aan de veiligheid van monteurs.

De Nederlandse Arbeidsinspectie krijgt jaarlijks tientallen meldingen over de risico’s binnen de zonne-energiesector. Ruim de helft van deze meldingen gaf de afgelopen anderhalf jaar aanleiding tot opvolging door middel van een inspectie. De Arbeidsinspectie constateert dat valgevaar de rode draad is in het aantal meldingen, het aantal geconstateerde overtredingen en het aantal arbeidsongevallen.

Botbreuken en hoofdletsel

In 80 procent van de ongevallen was er sprake van monteurs die door of van het dak vielen. In meer dan de helft van de gevallen liepen de slachtoffers 1 of meerdere botbreuken op. 20 procent kreeg te maken met hoofdletsel en in 10 procent van de gevallen hield de monteur blijvend letsel over aan het ongeval.

Negeren veiligheidsvoorschriften

Uit meer dan 150 inspecties en ongevalsonderzoeken blijkt dat installateurs de veiligheidsvoorschriften te vaak negeren. Denk daarbij aan monteurs die panelen via ladders omhoog brengen, maar ook aan het ontbreken van steigers, leuningen of dakrandbeveiliging die valgevaar kunnen voorkomen. Hiervoor zijn boetes uitgedeeld. Heel recent legde de Inspectie de werkzaamheden van een installatiebedrijf in zonnepanelen zelfs stil omdat het bedrijf stelselmatig de Arbowet overtrad. De instantie zegt niet uit te sluiten dat de komende tijd meer bedrijven hun werkzaamheden moeten stilleggen.

Géén concessies aan veiligheid monteurs

Techniek Nederland en Holland Solar zijn geschrokken van de rapportage van de Arbeidsinspectie. In een gezamenlijke reactie geven de brancheorganisaties aan dat ieder ongeval dat plaatsvindt bij het installeren van zonnepanelen er één te veel is. ‘Aan de veiligheid van monteurs mag geen enkele concessie worden gedaan.’

Kwaliteits- en veiligheidsborgingssysteem

De beide brancheorganisaties zijn zich terdege bewust van hun verantwoordelijkheid. ‘Wij wijzen alle bedrijven in de sector voortdurend op het belang van het naleven van de regels, instructies, procedures en adviezen voor kwaliteit en veiligheid. Daarvoor hebben we de afgelopen jaren een uitgebreid kwaliteits- en veiligheidsborgingssysteem opgezet. En naar aanleiding van de recente berichten van de Arbeidsinspectie zullen wij de voorlichting voor onze leden over veilig werken verder intensiveren. Daarbij spannen wij ons in om het kwaliteits- en veiligheidsborgingssysteem óók onder de aandacht te brengen van bedrijven die geen lid zijn van de brancheorganisaties.’

____________________________________________________________________________

Zonnepanelen / storm / stormschade/ verzekering / Schade gedekt?

AMSTERDAM – Zaten je zonnepanelen wel goed vast tijdens de voorbij razende stormen Dudley en Eunice? Je opstalverzekering biedt doorgaans wel dekking, maar niet in alle situaties. De niet-zichtbare schade na afloop van de storm, en daardoor het lagere rendement van je zonnepanelen, wordt vaak niet gedekt, zo blijkt uit onderzoek van vergelijkingssites Poliswijzer.nl en Gaslicht.com.

Schade door storm Corrie: hoe zit het met verzekeringen?

Van alle verzekeraars dekken er twee ook de de gevolgschade, stelt Jorn Alders, hoofd onderzoek van Poliswijzer.nl na vergelijking van bijna veertig aanbieders, gebaseerd op de data die Moneyview aanleverde.

Stevig weer nog niet voorbij: na Eunice opnieuw storm verwacht

„De storm kan zware schade toebrengen aan je zonnepanelen op je dak, maar de standaard opstalverzekering dekt alleen de nagelvast geplaatste zonnepanelen. Dus die op je dak zijn vastgezet”, zegt hij.

Het verzekerde bedrag voor zonnepanelen is volgens deze vergelijking en de schadehistorie bijna altijd voldoende.

Uit de vergelijking blijkt dat alleen bij verzekeraar de Goudse de standaarddekking van maximaal €5000 niet voldoende kan zijn als de zonnepanelen een hogere aanschafwaarde hadden.

___________________________________________________________________________